Aan de slag

Hoe start je een duurzaam MOS-traject op jouw school? Doelgroep: leerkrachten en directies van nieuwe MOS-scholen. Leerkrachten en directies die interesse hebben in MOS en eventueel MOS-school willen worden. Leerkrachten en directies die al MOS-school zijn, maar opnieuw een traject willen beginnen of MOS opnieuw willen leren kennen.  Scholen kunnen de hulp inroepen van MOS als ze duurzame trajecten willen opstarten op school, zoals het vergroenen van het schooldomein, werken rond klimaat in de klas, buiten lesgeven... Maar wat is dat en hoe doe je dat?

Gezien de omstandigheden (corona) besliste MOS om de MOS-openschooltuinendag van 13 mei 2020 te annuleren. Scholen en leerkrachten hebben nu wel andere dingen aan hun hoofd, lijkt ons... Volgend jaar hopelijk meer geluk.

MOS stelt een gratis energiekoffer ter beschikking. Daarin vind je een handleiding, werkbladen en tal van instrumenten om samen met de leerlingen een energieonderzoek op school te voeren. In de MOS-actiefiche 'De energiekoffer en onderzoeksvragen verzinnen' zetten we je op weg om met deze energiekoffer aan de slag te gaan. Je kan de energiekoffer ontlenen bij: Provincie West-Vlaanderen Provincie Oost-Vlaanderen Provincie Antwerpen Provincie Vlaams-Brabant Provincie Limburg Brussels Hoofdstedelijk Gewest

MOS stelt een gratis energiekoffer ter beschikking. Daarin vind je een handleiding, werkbladen en tal van instrumenten om samen met de leerlingen een energieonderzoek op school te voeren. In de MOS-actiefiche 'Energiedetectives op pad' zetten we je op weg om met deze energiekoffer aan de slag te gaan. Je kan de energiekoffer ontlenen bij: Provincie West-Vlaanderen Provincie Oost-Vlaanderen Provincie Antwerpen Provincie Vlaams-Brabant Provincie Limburg Brussels Hoofdstedelijk Gewest

MOS legt het accent op het aanscherpen van de onderzoekcompetenties van de leerlingen, zodat ze gewapend met deze competenties duurzame keuzes kunnen maken.

Opdracht waarbij de leerlingen op zoek gaan naar gezonde, lokale en seizoensgebonden producten. Hiervoor doen ze een beroep op bedrijven en kleinhandel in hun schoolomgeving. Ga naar de KlasCement website om dit leermiddel volledig te bekijken  Lees hier hoe je met de MOS-actiefiches de onderzoekscompetenties van je leerlingen kan aanscherpen.

Actie Diamant zet leerlingen en hun ouders aan om bewuster met schoolmaterialen om te gaan en ze langer te gebruiken. Leren duurzaam consumeren of consuminderen begint op school. De MOS-actiefiche helpt je op weg om een project uit te werken rond het thema. Ga naar de KlasCement website om dit leermiddel volledig te bekijken  Lees hier hoe je met de MOS-actiefiches de onderzoekscompetenties van je leerlingen kan aanscherpen.

Steken we onze kop in het zand voor de klimaatverandering en doen we verder zoals we nu bezig zijn, of gaan we voor een duurzame verandering? Deze MOS-actiefiche nodigt je leerlingen uit om de klimaatproblematiek van nabij te onderzoeken en actie te ondernemen. Het is nog niet te laat, maar dan moeten we ons dringend aanpassen. Doe jij ook mee? Ga naar de KlasCement website om dit leermiddel volledig te bekijken  Lees hier hoe je met de MOS-actiefiches de onderzoekscompetenties van je leerlingen kan aanscherpen.

Het is feest en daar horen ballonnen bij. Maar de schade die ballonnen aan onze leefomgeving en de natuur toebrengen is enorm. Leerlingen onderzoeken de impact van ballonnen op onze leefomgeving. Samen komen ze tot alternatieven die de natuur en de omgeving geen schade toebrengen. Ga naar de KlasCement website om dit leermiddel volledig te bekijken  Lees hier hoe je met de MOS-actiefiches de onderzoekscompetenties van je leerlingen kan aanscherpen.

Doel van deze actiefiche: kinderen, ouders en de gemeenschap waarin ze leven bewust maken van een duurzame levensstijl met focus op mobiliteit. Ga naar de KlasCement website om dit leermiddel volledig te bekijken Lees hier hoe je met de MOS-actiefiches de onderzoekscompetenties van je leerlingen kan aanscherpen.

Moeten cadeautjes altijd iets materieel zijn? Of is een complimentje ook een cadeautje? Aan de hand van onderzoeksvragen speuren de leerlingen naar de voor- en nadelen van cadeautjes. Samen bedenken ze alternatieven om onnuttige en overdadige cadeautjes te vermijden. Ga naar de KlasCement website om dit leermiddel volledig te bekijken  Lees hier hoe je met de MOS-actiefiches de onderzoekscompetenties van je leerlingen kan aanscherpen.

We laten best veel afval achter, ook op een school waar al goede afspraken bestaan om de afvalberg te verkleinen. Dit document helpt je om je engagement als MOS-school op het vlak van afval waar te maken of te verbeteren. Leerlingen filosoferen en gaan op onderzoek rond afval. Ze worden hierbij uitgedaagd om op school en in hun omgeving zo weinig mogelijk afval te produceren. Ga naar de KlasCement website om dit leermiddel volledig te bekijken  Lees hier hoe je met de MOS-actiefiches de onderzoekscompetenties van je leerlingen kan aanscherpen.

Deze actiefiche vormt een leidraad om met leerlingen op onderzoek te gaan naar wat energie is, uit welke verschillende bronnen energie voortkomt en waar de energie naartoe gaat. Na het stellen van een aantal onderzoeksvragen rond energie, kruipen de leerlingen in de huid van een energiedetective om op zoek te gaan naar energievreters in de klas of school. De leerlingen nemen hierbij verschillende aspecten onder de loep. Ga naar de KlasCement website om dit leermiddel volledig te bekijken  Lees hier hoe je met de MOS-actiefiches de onderzoekscompetenties van je leerlingen kan aanscherpen.

Dit document vormt een leidraad om met je school en de omgeving een energiearme dag te organiseren. Samen met de leerlingen kan in kaart gebracht worden wat de mogelijkheden zijn om zuiniger met energie om te gaan en wat de energiearme dag aan besparing en verminderde CO2-uitstoot heeft opgeleverd. Ga naar de KlasCement website om dit leermiddel volledig te bekijken  Lees hier hoe je met de MOS-actiefiches de onderzoekscompetenties van je leerlingen kan aanscherpen.

Leerlingen onderzoeken met dit project de samenstelling van verschillende soorten dranken (onder andere frisdrank, fruitsap, flessenwater, drinkwater) en vergelijken deze met elkaar (voedingswaarde, dorstlesser,...). Bovendien gaan ze op zoek naar de oorsprong van verschillende drankverpakkingen (blik, PET-fles, glas, drankkarton, ...). Ga naar de KlasCement website om dit leermiddel volledig te bekijken  Lees hier hoe je met de MOS-actiefiches de onderzoekscompetenties van je leerlingen kan aanscherpen.

Dit leermiddel maakt leerlingen bewust van het belang en de achteruitgang van de bijenpopulatie. Ze onderzoeken hiermee onder meer het verschil tussen de bij, wesp, hommel en zweefvlieg. Maar ook de verschillende biotopen, hoe ze leven, hun nut voor de mens en hun bedreigingen. Leerlingen (en leerkrachten) worden uitgedaagd om een insectenhotel te bouwen. Ga naar de KlasCement website om dit leermiddel volledig te bekijken  Lees hier hoe je met de MOS-actiefiches de onderzoekscompetenties van je leerlingen kan aanscherpen.

Met deze actiefiche werk je rond het nut en belang van insecten. De leerlingen onderzoeken wat insecten nodig hebben om te leven. Ze onderzoeken de verschillende biotopen, wat de insecten eten, hoe ze leven... Ze gaan op zoek naar oplossingen om ze te beschermen. De leerlingen ontwerpen (samen) een planten- en bloementuin en leggen deze ook aan.

Hoe maken kinderen (en scholen) een weloverwogen keuze voor een huisdier? De actiefiche van MOS geeft heel wat info en lessuggesties. Ga naar de KlasCement website om dit leermiddel volledig te bekijken  Lees hier hoe je met de MOS-actiefiches de onderzoekscompetenties van je leerlingen kan aanscherpen.

Deze actiefiche vormt een inspiratiebron om  leerlingen na te laten denken over duurzaam materiaalgebruik. Hoeveel boeken worden er op school en thuis gebruikt? Is dit echt nodig? Laat de jongeren hierover nadenken, ga in discussie... Hoe zouden we dit kunnen oplossen? Ga naar de KlasCement website om dit leermiddel volledig te bekijken  Lees hier hoe je met de MOS-actiefiches de onderzoekscompetenties van je leerlingen kan aanscherpen.

Dit document wil onder meer leerlingen, leerkrachten en directie motiveren om een duurzaam schoolfeest te organiseren, met volgende doelstellingen: afval vermijden; zwerfvuil vermijden; duurzame catering met lokale producten, groenten en fruit van het seizoen; duurzaam materiaalgebruik. Ga naar de KlasCement website om dit leermiddel volledig te bekijken  Lees hier hoe je met de MOS-actiefiches de onderzoekscompetenties van je leerlingen kan aanscherpen.