Aan de slag

Climate change ... what is it all about? The MOS climate mind map offers support to teachers who want to teach about climate change by means of a climate mind map and an accompanying text. The mind map shows in one summarizing image what climate change is all about. Teachers can use the mind map and the text to keep an overview or use it as teaching material.

De kaMOShiwijzer bij 'Reus Gommaar is boos' is een pedagogische leidraad bij het verhaal: aan welke doelen komt het verhaal tegemoet, welke woordenschat komt aan bod, hoe kan je de inleving van de leerlingen versterken, welke acties kan je naar aanleiding van het verhaal uitvoeren enz.

Op de website www.SDGs@school.be vertalen we de 17 duurzame ontwikkelingsdoelen of sustainable development goals (SDGs) naar de Vlaamse schoolcontext. De website bevat verschillende tools om met de hele school aan de slag te gaan met de SDGs en deze te integreren in schoolacties, lessen én in het beleid van de school. Want werken aan de SDGs, dat doe je samen!

De kaMOShiwijzer bij 'De ananasboot' is een pedagogische leidraad bij het verhaal: aan welke doelen komt het verhaal tegemoet, welke woordenschat komt aan bod, hoe kan je de inleving van de leerlingen versterken, welke acties kan je naar aanleiding van het verhaal uitvoeren enz.

De klimaatmemory is een ideale manier om gesprekken over het thema klimaat op te starten. Je kan het spel ook gebruiken om in je klas te peilen naar de aanwezige voorkennis over herbruikbare energie, fossiele brandstoffen, CO2-uitstoot, het broeikaseffect, ... De methode wordt vaak gebruikt bij het startmoment van de MOS-klimaatbendes. Maakt je school geen deel uit van een klimaatbende? Geen probleem.

Giant Colossus is a windmill. He works hard to provide electricity for the people. But he is upset when he notices that people are wasting so much energy. He calls out to the people, but they don't want to listen. Giant Colossus then decides to halt his waving wings. The lights, the heating, and all the people’s other appliances stop functioning. Now what to do? How can he convince people to save energy? A little girl comes to the rescue.

De kaMOShiwijzer bij 'Terra is ziek' is een pedagogische leidraad bij het verhaal: aan welke doelen komt het verhaal tegemoet, welke woordenschat komt aan bod, hoe kan je de inleving van de leerlingen versterken, welke acties kan je naar aanleiding van het verhaal uitvoeren enz.

De klimaatverandering ... hoe zit dat nu precies in elkaar? MOS biedt leerkrachten die inzetten op klimaateducatie een houvast in de vorm van een klimaatmindmap en een bijhorende tekst. De klimaatmindmap geeft in één samenvattend beeld weer wat er bij de klimaatverandering komt kijken. Maar daar hoort ook een woordje uitleg bij. In 'Klimaatverandering. Oorzaken, gevolgen en oplossingen' leggen we op een eenvoudige manier uit hoe alles in elkaar zit. 

Hoe breng je zowel de energiefactuur als de CO2-uitstoot van je school naar beneden? Aan de constructie van een oud, slecht geïsoleerd gebouw kan je op korte termijn weinig veranderen, maar de keuze voor een duurzame energieleverancier en attitudevorming heb je bijvoorbeeld wel zelf in de hand. Samen met het schoolteam, de ouders, de kinderen, en externe partners is meer mogelijk dan je denkt, en kan je op een leuke en leerzame manier 10 tot 15% energie besparen. Deze actiefiche zet je op weg.

De CO2-calculator is een digitale tool die het mogelijk maakt om de CO2-uitstoot van jouw basis- of secundaire school te monitoren en in te zetten bij klimaateducatie. De leerlingen voeren metingen uit en vullen de gegevens in. De CO2-calculator rekent alles om naar CO2-uitstoot en geeft deze bevattelijk weer. Door deze tool educatief in te zetten, wordt het eenvoudig om CO2-doelstellingen voor jouw school te formuleren, op te volgen en te bereiken.

Deze kleurrijke verhalen brengen telkens een ander thema rond duurzaamheid aan. De verhalen bevatten ook didactische wenken en werden vertaald.  KaMOShibai-verhalen zijn in de eerste plaats bestemd voor kleuters en lagereschoolkinderen. Toch kunnen ze ook dienen in het vreemdetalenonderwijs, bijvoorbeeld om voor te lezen aan kleuters of lagereschoolkinderen uit een andere taalomgeving. Ze kunnen ook gebruikt worden als leesvaardigheid rond duurzaamheid of dienen in een uitwisselingsproject. Klik hier om naar de verschillende verhalen te gaan.

MOS stelt een gratis energiekoffer ter beschikking. Daarin vind je een handleiding, werkbladen en tal van instrumenten om samen met de leerlingen een energieonderzoek op school te voeren. In de MOS-actiefiche 'Energiedetectives op pad' zetten we je op weg om met deze energiekoffer aan de slag te gaan. Je kan de energiekoffer ontlenen bij: Provincie West-Vlaanderen Provincie Oost-Vlaanderen Provincie Antwerpen Provincie Vlaams-Brabant Provincie Limburg Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Het lied 'Doe Dan Iets' komt uit de gelijknamige klimaatvoorstelling van theatergezelschap Trimuztache.   Doe iets, doe dan iets, ook al is dat klein, laat dat voor anderen een teken zijn! Doe iets, doe dan iets, ga de strijd niet aan met wie het niet wil verstaan! Zing mee met deze beats, doe dan iets!   Lees alles over de voorstelling 'Doe Dan Iets' van Trimuztache.

This story is about Terra, the Earth, and her best friend Laura, the Sun. Terra is ill and allows Laura to examine her as at the doctor’s. Her blanket is getting thicker and thicker. She is warming up. There are too many sunrays that can’t escape and stick to her skin. Terra used to be happy. But now she is ill because of many dirty clouds that stick to her blanket. Laura says she can heal with the help of people who guarantee there are fewer dirty clouds. That is a breath of fresh air for Terra!

Twee koolmezen zijn wanhopig. Hun jongen schreeuwen om rupsen. Maar die rupsen blijken verdwenen ... Een waanzinnige moord? Een dwaze ontvoering? Een verschrikkelijke ziekte? Speel het spel 'Waar zijn de rupsen? ' en ontdek waarom. 'Waar zijn de rupsen?' werd ontwikkeld door Vlaams kennis- en vormingscentrum voor Natuur en Milieu De Vroente, in samenwerking met MOS.

Hoe organiseer je in je eigen omgeving een klimaatfietstocht voor het basisonderwijs? Via zeven zelfgekozen stopplaatsen en verschillende doe-activiteiten ontdekken de leerlingen hoe ze met hun dagelijkse keuzes invloed uitoefenen op de klimaatverandering en wat ze kunnen doen om deze een halt toe te roepen. Ze leren zo klimaatbewuster denken en handelen. Klimaatverandering wordt gelinkt met verschillende andere thema's waarmee ze dagelijks worden geconfronteerd.

In dit verhaal is windmolen Reus Gommaar boos omdat de mensen zoveel energie verspillen. Hij doet zo zijn best om de mensen van energie te voorzien, maar zij gaan er niet zuinig genoeg mee om. En dan gaan plots alle lichten uit. Wie kan Reus Gommaar helpen?

Terra, de aarde, voelt zich niet goed in haar vel. Ze vraagt aan haar vriendin Laura wat er met haar aan de hand is. Laura gaat op onderzoek.

Leon wordt wakker. Het is licht in de kamer en toch is er geen elektriciteit. Er is duidelijk iets aan de hand met Reus Gommaar. Leon gaat op onderzoek met mamsie en mama. Als dat maar goed komt.

Karel Appel wacht zijn vriendinnen Fien en Mien Ananas op in de luchthaven. Daar is Mien al! Maar waar blijft Fien nu? Fien komt met de boot van Brazilië naar België. Ze vindt dat vliegtuigen de lucht vervuilen. Maar hoe vinden ze Fien nu terug? Bio Appel weet raad... Ook beschikbaar in het Frans en Engels. pdf bestandDe ananasboot.pdf (2.08 MB) pdf bestandLe bateau aux ananas.pdf (2.11 MB) pdf bestandPineapple Ship.pdf (2.13 MB) Ook op KlasCement staat dit verhaal voor je klaar. Lees meer over de kaMOShibaiverhalen en hoe je ze kan inzetten in je lessen.