Aan de slag

Het idee om te vergroenen kwam er nadat het lerarenkorps zag dat kinderen zich op de speelplaats verveelden en elkaar al eens pestten. Wat begon met een idee om de verveling tegen te gaan, mondde uit in een vergroeningsproject met bijenhotel.

In Lyceum Aalst komen de vlinders - te midden van alle verharding in de stad - op zoek naar nectar. En ja hoor! Die is daar rijkelijk aanwezig. De school zet sterk in op biodiversiteit, moestuinieren en lokale plantenrassen. Het is een kleine oase waar leerlingen, het schoolpersoneel, de buren, maar ook vogels, insecten en andere dieren kunnen genieten van al dat groen.

De kleuters van GEKKO in Bonheiden zijn gek van hun geheime tuin die op zo'n 300 meter van hun school ligt. Ze kunnen er naar hartenlust spelen, ontdekken en experimenteren. Zij steken er ook zelf de handen uit de mouwen als er nieuwe bloembollen geplant worden, of wanneer het insectenhotel een renovatie kan gebruiken. En onderweg naar de tuin zorgen zij er met hun vuilniskar voor dat al het zwerfvuil in de juiste vuilnisbak belandt.

Een speelplaats met rekenhoek, taalhoek, stiltehoekje en een modderkeuken? ‘Van ongeveer april tot oktober zijn we de hele dag buiten’, vertelt directrice Angélique Buyck van kleuterschool De Buitenkans. ‘Zo kunnen we de natuur zien, proeven, voelen en ruiken’. Hoe pakt de school buitenlessen met kleuters aan? En is het ook iets voor jouw school? Laat je inspireren.

De Bende van Beersel worden ze genoemd: acht basisscholen in de gemeente Beersel die er in het 5e leerjaar alles aan doen om hun ecologische voetafdruk te verkleinen. Tijdens de klimaatles gaan de leerlingen op pad met de energiekoffer met o.a. een CO2-meter, een lichtmeter en een energiemeter. ‘Het leuke aan de energiekoffer is dat de leerlingen zelf leren inschatten wat wel en niet energiezuinig is’, vertelt Leen, leerkracht van het 5e leerjaar in Gemeentelijke Basisschool Dworp.

In dit praktijkboek vertellen leerkrachten uit basis en secundair onderwijs over hun ervaringen met buitenles. Wat zijn de voordelen, hoe begin je eraan, wat zijn de drempels en hoe overwin je ze? Er komen ook wetenschappers aan het woord over de troeven van buiten lesgeven.  

Kostbare Kost - Aan de slag voor minder voedselverlies De educatieve pakketten van Kostbare kost voor kleuteronderwijs, lager en secundair onderwijs zetten je op weg naar minder voedselverlies op school. Naast achtergrondinformatie krijg je inspirerende voorbeelden uit de praktijk en concrete acties om met de leerlingen, het schoolteam én de schoolomgeving aan de slag te gaan. Hoe maak je je leerlingen bewust van het probleem? Hoe meet je het voedselverlies op school? Kan de refterindeling zorgen voor minder voedselverspilling? Wat vang je aan met kliekjes?

Leerlingen die de oppervlakte van de fietsenstalling berekenen of in het eigen vijvertje insecten determineren. In Freinetschool De Vlindertuin is de wereld het klaslokaal. ‘We werken ervaringsgericht, met de talrijke leerkansen die er zijn buiten de vier muren van een klaslokaal’, zegt directeur Pieter Cnaepkens. ‘In onze school heeft elke klas een deur rechtstreeks naar buiten.' Als inspirerend en leuk voorbeeld kan dit tellen!

Kleuterschool Het Klimmertje uit Zellik bracht de natuur tot op de speelplaats. De kleuters en hun ouders werden op een actieve manier bij het hele proces betrokken. Ontdek hoe ze dit aanpakten en welke drempels en kansen ze op hun pad tegenkwamen. pdf bestandDe kracht van kleuters (593 kB)              

Leerlingen van de basisschool, ouders en inwoners van Ellikom (Meeuwen-Gruitrode) sloegen de handen in elkaar om de vallei van de Abeek te beschermen. Ontdek hoe ze dit aanpakten en welke drempels en kansen ze op hun pad tegenkwamen. pdf bestandDe schoonheid van de Abeekvallei onthuld (332 kB)

GO! Vijverbeek uit Zellik legde een moestuin aan en startte een uitwisselingsproject met een Zuid-Afrikaanse school. Dit bood dan weer boeiende aanknopingspunten voor lessen muzische vorming en wereldoriëntatie. Samen werken aan een duurzame planeet! Ontdek hoe ze dit aanpakten en welke drempels en kansen ze op hun pad tegenkwamen. pdf bestandDe wereld is je achtertuin (293 kB)

Basisschool Goede Lucht uit Anderlecht gaf het bestaande schooltuintje een nieuwe boost en betrok hierbij leerlingen, ouders, grootouders, Velt, VGC en Leefmilieu Brussel. De tuin werd geïntegreerd in ht dagelijkse leven op school: als extra klaslokaal, als rustoord, als labo, als ontmoetingsruimte. Bovendien deelde de school tijdens een studiedag haar ervaringen met andere Brusselse scholen. Ontdek hoe ze dit aanpakten en welke drempels en kansen ze op hun pad tegenkwamen. pdf bestandGroen groeit (704 kB)  

VBS Sint-Andreas en BuBaO De Spycker uit Brugge leerden van elkaar. De twee scholen wisselden MOS-ideeën uit, gingen bij elkaar op bezoek en inspireerden mekaar. Ze maakten daarbij nog meer werk van leerlingenbetrokkenheid. Ontdek hoe ze dit aanpakten en welke drempels en kansen ze op hun pad tegenkwamen. pdf bestandLeren van elkaar (643 kB)

BuBaO Sint-Lodewijk, een school voor buitengewoon basisonderwijs uit Wetteren, ijvert voor een milieubewustzijn bij alle leerlingen. Bovendien brengt de school de natuur zoveel mogelijk tot bij de leerlingen en trekt ze met hen geregeld naar buiten. Met haar MOS-werking pakt de school verschillende leergebieden op een creatieve manier aan. Leerlingen zetelen er in de MOS-brigade. Ontdek hoe ze dit aanpakten en welke drempels en kansen ze op hun pad tegenkwamen. pdf bestandMOS op maat van leerlingen met een beperking (553 kB)  

De leerlingen van Instituut Maris Stella Sint-Agnes uit Borgerhout gaven de refter een totale make-over en gingen de samenwerking aan met lokale handelaars. De refter werd een gezellige ontmoetingsplek waar gezonde en duurzame voeding nog beter smaakt! Ontdek hoe ze dit aanpakten en welke drempels en kansen ze op hun pad tegenkwamen. pdf bestandRefter make-over.pdf (139 kB) Dit inspirerend voorbeeld komt uit het educatief pakket Kostbare Kost (secundair onderwijs). Het volledige pakket staat voor je klaar op KlasCement.  

Het schoolteam en de leerlingen van Basisschool Onze-Lieve-Vrouw Scherpenheuvel onderhouden samen een moestuin op school. De kleuters komen geregeld in de moestuin om te picknicken, in de tuin te werken en groenten te oogsten. Ook de leerlingen van de lagere school gaan met de groenten aan de slag. Ontdek hoe ze dit aanpakten en welke drempels en kansen ze op hun pad tegenkwamen. pdf bestandSamen tuinieren op school.pdf (168 kB) Dit inspirerend voorbeeld komt uit het educatief pakket Kostbare Kost (kleuteronderwijs). Het volledige pakket staat voor je klaar op KlasCement.

Freinetschool De Pit uit Diest zette voor alle kinderen een belevingsgerichte kennismaking met het leven in de tuin en milieuthema's op. Het schooltuinproject groeide uit tot een maatschappelijk project waarbij niet enkel de leerlingen, maar ook buurtbewoners, zorginstellingen en een school voor buitengewoon secundair onderwijs. Ontdek hoe ze dit aanpakten en welke drempels en kansen ze op hun pad tegenkwamen. pdf bestandStraffe tuinbeleving (407 kB)

Basisschool De Vlinders uit Antwerpen bood tijdens de wintermaanden - in samenwerking met een buurtrestaurant - al haar leerlingen supersoep van groenten die niet verkocht geraakten op de veiling. Ontdek hoe ze dit aanpakten en welke drempels en kansen ze op hun pad tegenkwamen. pdf bestandSupersoep tegen lege brooddozen.pdf (136 kB) Dit inspirerend voorbeeld komt uit het educatief pakket Kostbare Kost (lager onderwijs). Het volledige pakket staat voor je klaar op KlasCement.  

GO! scholengroep Gent (33 basis- en secundaire scholen en centra) startte een traject rond duurzame voeding met een nulmeting van het voedselverlies op school. Op basis van de resultaten gaan de scholen concreet aan de slag. Samen met de cateraar stemmen zij het voedselaanbod af op de vraag. Bovendien stapt de scholengroep in een educatief traject met o.a.

Heel wat scholen willen hun expertise met jou delen en tonen hoe zij duurzaamheidsthema’s aanpakken. Onze MOS-reporters sprokkelen inspirerende ideeën.