Als de soep op tafel komt, stellen we ons dan de vraag uit welke ingrediënten de soep bestaat? Waar de groenten vandaan komen? Welke weg ze aflegden vooraleer ze op ons bord belanden? Waar de balletjes in soep van gemaakt zijn en waar ze vandaan komen?
Wist je dat... als alle Belgen elke week één dag geen vlees eten, we de CO2-uitstoot van 500.000 auto's uitsparen?
De leerlingen gaan op zoek naar de betekenis van gezond, lokaal en seizoensgebonden producten. De leerlingen zoeken naar info op het internet. Ze zoeken in de buurt naar bedrijven, winkels, landbouwers, telers, die zulke producten produceren.
Onderstaande vragen kunnen prikkelen om op onderzoek te gaan.
Gezond (al dan niet biologisch)
- Wat betekent gezond voedsel/eten (voor jou)?
- Wie eet graag zoet? Zout? Vet? Kan je er teveel van eten? Wie is er ooit ziek van geworden?
- Wat is jouw lievelingseten? Lust je (ook) soep?
- Verse soep of uit blik/brik? Waarom?
- Welke soep lust je graag? Met of zonder balletjes?
- Waar komen de balletjes in de soep vandaan?
- Eet iedereen (in de klas, op de planeet, ...) vlees?
- Ken jij iemand die geen vlees (en vis) eet? Wat eet die dan wel?
- Eet jij (soms) iets zonder vlees (bv. boterhammen, warm)?
- Is vlees altijd nodig?
Lokaal (dicht bij huis gekweekt)
- Welke groenten vind je lekker?
- Groeien deze groenten in ons land of komen ze van elders?
- Hoe groeien deze groenten (in de grond, op een stam, ...)?
- Wie heeft er thuis een moestuin(tje)? Welke groenten kweken jullie?
- Als jullie groenten kopen, waar halen jullie die dan vandaan (uit de tuin, in een winkel, op de markt, bij de boer)?
- Koop je die dan vers of niet?
- Kan je voorbeelden geven van groenten die niet vers worden verkocht? Hoe worden deze dan verkocht en waar kan je deze dan kopen?
Seizoensgebonden (groenten van het seizoen)
- Welk is jouw lievelingsgroente? Groeit die ook in België en zo ja, in welk seizoen?
- Groeien groenten het hele jaar rond (in België)?
- Welke groenten groeien wanneer?
- Wat als jouw lievelingsgroente NU niet in de tuin groeit?
Leerlingen (en leerkracht(en)) (van alle klassen) krijgen de uitdaging om soep te maken. Deze moet aan volgende voorwaarden voldoen:
- Gemaakt met gezonde producten.
- Gemaakt met lokale producten.
- Gemaakt met seizoensgebonden producten.
Voor wie zin heeft in een extra uitdaging:
- Gebruik eerlijke ingrediënten, die sociaal aanvaardbaar zijn.
- Gebruik ecologisch verantwoorde ingrediënten, die een zo klein mogelijk impact hebben op onze aarde.
- Gebruik ingrediënten met een goede prijs voor de boer en de consument, dus ingrediënten die economisch aanvaardbaar zijn.
- Communiceer de resultaten.
Ga op zoek naar 'experten' die kunnen helpen om de uitdaging tot een goed einde te brengen:
- Een (biologische) (groente)boer
- De kok van het nabijgelegen restaurant
- De tuin van mama/ papa/ oma/ opa/ ...
- De marktkramer op de wekelijkse markt
- De etiketten op de groente die vertellen waar het vandaan komt, of het biologisch is, ...
- De recepten van oma over hoe vroeger soep werd gemaakt
- Mama/ papa/ oma/ opa die de soep mee komt helpen maken
- Een papierverwerkend bedrijf, een afvalsorteerbedrijf, ...
- ...
- Doe een klassenwedstrijd (en waarom niet tussen verschillende scholen?) voor de soep met de minste voedselkilometers. De klas/school van de soep met de minste voedselkilometers wordt uitgeroepen tot de duurzaamste soepmakers.
- Organiseer een (blind) proefmoment waarbij ‘experten’ (ouders, kok, leerkrachten…) oordelen over de smaak van de verschillende soepen en de ingrediënten proberen te raden. Nodig de pers uit!
- Maak met de leerlingen een receptenboekje over duurzame soepen. Je kan het als prijs weggeven, verkopen t.v.v. een (lokaal) project…
- Plaats de wedstrijd op de schoolwebsite, krantje, sociale media... en leg uit waarom je die organiseert.
Voedselkilometers meet de afstand die voedsel aflegt en berekent de CO2 -uitstoot ervan. Des te groter de afstand, des te hoger de CO2 -uitstoot. Let op! Tomaten die hier in de winter in een verwarmde serre worden gekweekt kunnen een hogere CO2 -uitstoot hebben dan tomaten die van verder komen. Seizoensgroenten zijn dan een beter alternatief.
- Wees zuinig met water bij het wassen van de groenten en bij de afwas nadien. Bespaar energie en zet het deksel op je kookpot als je de soep maakt.
- Leg een eigen moestuintje aan op school en beperk zo de voedselkilometers.
Kleuteronderwijs
Mens en Maatschappij:
- Maatschappij: 2.1, 2.2
Wetenschappen en techniek:
- Natuur: 1.1, 1.4, 1.13
- Techniek: 2.1, 2.3, 2.5, 2.8, 2.10
Basisonderwijs
Mens en Maatschappij:
- Maatschappij: 2.2, 2.5,
- Ruimte: 4.1
- Brongebruik: 5.1
Wetenschappen en techniek:
- Natuur: 1.1, 1.16, 1.17, 1.22, 1.23, 1.24, 1.25, 1.26
- Techniek: 2.1, 2.10, 2.10, 2.16, 2.17
- groentekalender.be - ontdek per maand van welke groenten je kunt genieten
- gezondheid.be - eten volgens de seizoenen biedt veel voordelen
- donderdagveggiedag.be - toont hoe je één dag in de week lekker en gezond vegetarisch kan eten
- okokorecepten.nl - soep recepten
- Bereken jouw voedselafdruk - bereken je ecologische voedselvoetafdruk
- labelinfo.be - Jouw gids door het bos van duurzaamheidslabels
- wijzijnkruit.be - jouw partner in wereldburgerschapseducatie
- voedselverlies.be
- mijntuin.org - het sociale netwerk voor én door tuinliefhebbers - zadenbib
- oxfamwereldwinkels.be
- oogvoorlekkers.be
- goodplanet.be
- https://welzijnszorg.be/acties/soep-op-de-stoep
- https://www.mosvlaanderen.be/duurzame-voeding
Opdracht waarbij de leerlingen op zoek gaan naar gezonde, lokale en seizoensgebonden producten. Hiervoor doen ze een beroep op bedrijven en kleinhandel in hun schoolomgeving.
In dit filmpje zie je hoe leerkrachten aan de slag gaan met de MOS-actiefiche.