MOS werkte in samenwerking met Natuurpunt een buitenlesdagchallenge uit in de app OBSIDENTIFY. Met deze app kan je heel éénvoudig meer dan 22.000 soorten wilde planten en dieren herkennen. Maak een foto, open de app en kom in één klik te weten welk dier of plant je voor je hebt. Zo kan je samen met je leerlingen als echte wetenschappers aan de slag en breng je de biodiversiteit in jouw schoolomgeving in kaart. Je voert een heus biodiversiteitsonderzoek uit door het aantal verschillende soorten planten en dieren in een bepaald gebied in kaart te brengen.
Trouwens, de verzamelde gegevens worden gebruikt door echte wetenschappers in het kader van een Europees citizen science project. Meer info vind je op Waarnemingen.be.
Dit schooljaar dagen we je uit om mee te doen aan de 'Buitenlesdagchallenge'. Vorig schooljaar namen 95 groepen deel aan de challenge. Samen zorgden zij voor 6548 waarnemingen en brachten ze 906 verschillende soorten in beeld!
Doe mee aan de buitenlesdagchallenge tussen 21 april 2025 en 2 mei 2025.
Opgelet: de buitenlesdagchallenge is al raadpleegbaar, maar wordt pas uitvoerbaar vanaf 21 april.
Door deze vijf eenvoudige stappen uit te voeren ben je helemaal klaar voor de challenge:
- Maak een account aan voor jezelf
- Maak een groep aan voor je school
- Koppel de Buitenlesdagchallenge aan de groep
- Kopieer de uitnodigingslink voor de groep
Maak voor iedere klas een klasaccount aan en koppel dit aan de groep
STAP 1: Maak een account aan voor jezelf:
- Download of open de app ObsIdentify en klik onderaan op het icoon 'Dashboard'. Maak een persoonlijk account aan.
- Heb je al een persoonlijk account op www.waarnemingen.be? Klik op je accountnaam en log je in met dit account.
- Belangrijk! Check je mailbox en bevestig je account. Anders kan je geen waarnemingen invoeren.
STAP 2: Klik onderaan op het icoon 'Groepen' en maak een groep aan voor jouw school via de '+knop'. Maak een foto van je school en kies een groepsnaam.
STAP 3: Koppel de Buitenlesdagchallenge aan jouw groep. Op de overzichtspagina van je groep klik je op "challenge toevoegen" en kies je voor de Buitenlesdagchallenge. Stel de dag of periode in waarin je wil deelnemen met je klas(sen). Je Buitenlesdagchallenge is nu ingesteld. Nu is het tijd om de leerlingen toe te voegen aan je groep.
STAP 4: Klik op 'Groepen', klik op de groep die je net hebt aangemaakt en op 'Uitnodigen voor deze groep'. Klik op "Deel uitnodigingslink" en stuur de link door aan jezelf, bv. via whatsapp. Daar ga je straks op klikken als je bent ingelogd met het klasaccount dat je voor je leerlingen gaat aanmaken.
STAP 5: Maak voor iedere klas een klasaccount aan. Dat is het account waar je leerlingen ook mee zullen inloggen.
Klik op 'Dashboard' en log uit. Maak een nieuw account aan en vul het e-mailadres in dat je voor de klas wil gebruiken.
Heb je geen apart adres? Veel mailadressen laten toe dat je meerdere accounts kan aanmaken met hetzelfde e-mailadres. Dat doe je door de naam van je klas toe te voegen aan je e-mailadres: type '+naamklas' vlak vóór het @-symbool.Bv. hannes.ledegen+6b@vlaanderen.be voor klas 6B. Kies een weergavenaam en een transparant wachtwoord, bv. Buitenlesdag6B.
Wil je met meerdere klassen deelnemen, dan maak je nog een klasaccount aan met de naam van die andere klas vermeld in het e-mailadres.
Bv. hannes.ledegen+5c@vlaanderen.be voor klas 5C. Vul opnieuw een weergavenaam en een wachtwoord in.
Voor bovenstaande voorbeelden komen beide accounts 6B en 5C terecht in de mailbox hannes.ledegen@vlaanderen.be
Belangrijk: Check je mailbox en bevestig!
- Je bent nu normaal gezien ingelogd met het account waarmee straks je leerlingen aan de slag gaan. Klik op de uitnodigingslink die je doorstuurde aan jezelf om het klasaccount toe te voegen aan je groep. Klik op 'Accepteer' en je bent helemaal klaar voor de Buitenlesdagchallenge.
Geef op de Buitenlesdag de logingegevens van het klasaccount aan je leerlingen. Zo kunnen ze allemaal inloggen met dezelfde gegevens, zonder zelf een account aan te maken, de mail te bevestigen of toe te treden tot de groep. Dat heb jij allemaal zelf al gedaan.
Opgelet! Potplanten en huisdieren horen niet thuis in Obsidentify. Zelfs als ze herkend worden door de app tellen ze niet mee. 😉 Klik in de app dus niet op 'Bewaar' als jullie de app even op een tuinplant of op elkaars snoet hebben uitgeprobeerd.
Wat als...
- je leerlingen niet allemaal een smartphone hebben? Geen probleem, je kan je klas in kleine groepjes verdelen met specifieke rollen: iemand die een smartphone bedient, iemand die zoekt, iemand die een doosje vasthoudt om een diertje voorzichtig in te stoppen...
- je leerlingen geen toegang hebben tot data? Als je de app wil gebruiken dan heb je beperkte data nodig. Dit kan via de wifi op school, data van de gebruiker of als leerkracht kan je een hotspot aanmaken met je eigen smartphone.
Bevindt jouw school zich in een landelijke of stedelijke omgeving? Dat maakt helemaal niets uit! Wilde planten en dieren zoeken kan overal. We geven je graag enkele leuke tips en tricks mee om het zoeken te vergemakkelijken.
Planten
Benieuwd welke wilde planten er allemaal te vinden zijn op of rond jouw schooldomein? Organiseer dan een plantenwandeling.
"Laat voor een keer de aangeplante bloemen in de border links liggen en zoek in spleten tussen oude muurtjes, tussen stoeptegels, en in het gazon. Je zou ervan versteld staan hoeveel wilde planten zich daar verstoppen. Ook in een berm kan je verrassend veel wilde planten ontdekken. Het is niet de bedoeling om potplanten of aangeplante bloemen te fotograferen met Obsidentify, maar je zal verrast zijn om te ontdekken hoe divers en mooi 'onkruid' is."Bron: Hannes Ledegen - Natuurpunt
Vogels
- Voedertafel Zet een voedertafeltje voor vogels klaar en wachten maar! Hetzelfde kan je ook doen met een waterschaal: vogels kunnen hier dan een drinkpauze nemen of even pootje baden.
Nestkast Maak of koop een nestkastje voor vogels. Kies een rustige plaats om dit op te hangen en let hierbij op dat je de nestkast niet te veel in de wind, regen en zon hangt. Welke vogels zie je binnen en buiten vliegen?Tip: hang de nestkast al een tijdje voor Buitenlesdag op, zodat vogels weten waar ze moeten zijn. Laat het kastje het hele jaar rond hangen. In de winter kunnen volwassen vogels er knus en droog slapen. Doe het slechts één keer per jaar in de herfst open om het oude nest te verwijderen.
Bron: Een vogelvriendelijke tuin (Natuurpunt)
Zacht nestmateriaal Vogels die elders een nestje bouwen, gaan op zoek naar mos en haar om een zacht nestje te maken. Help hen door een bundeltje dierenhaar aan een touwtje of op takken te hangen.
Bron: Een vogelvriendelijke tuin (Natuurpunt)
Insecten
Keer stenen en takken om Less is more! Soms volstaat het om gewoon eens een boomstronk, steen of tak te keren. Veel dieren leven namelijk op of in de bodem en verschuilen zich hieronder overdag.
Bron: Vijf trucs om insecten te bestuderen | Natuurwijzer (naturalis.nl) (Natuurwijzer)
Plastic bak Een simpele truc om veel insecten te spotten is het gebruik van een plastic bak. Doe een handvol bladafval of mos in een bak, schud even heen en weer en haal dan de grote stukken weer weg. Na een tijdje zal je verschillende insecten zien rondlopen.
Bron: Vijf trucs om insecten te bestuderen | Natuurwijzer (naturalis.nl) (Natuurwijzer)
De omgekeerde paraplu Voorzie een paraplu en houd deze ondersteboven onder struiken of de takken van een boom en schud eens hard aan deze struik of boom. Voor je het weet zal de paraplu vol met beestjes zitten! Heb je op school een eiken- of dennenboom? Bereid je dan maar voor op een rijke vangst. Met een grote witte doek lukt het ook.
Bron: Vijf trucs om insecten te bestuderen | Natuurwijzer (naturalis.nl) (Natuurwijzer)
Smeren maar "Sommige nectaretende insecten kan je lokken met zoet fruit en alcohol. Zet een schaal overrijp of rottend fruit om dagvlinders te lokken. Een leuke en makkelijke manier om nachtvlinders en andere insecten te zien te krijgen, is door een fles rode wijn en 1 kg suiker tot een papje te roeren en dat op boomschors te smeren. De volgende ochtend zal je er heel wat nachtvlinders van zien smullen. Wist je dat dat vaak verre van mottige motten zijn?"
Bron: Hannes Ledegen - Natuurpunt
Duisternistocht"Ga in het donker op pad met een zaklamp en ontdek zo nachtvlinders op de plekken waar je overdag zoeternij gesmeerd hebt (zie "Smeren maar"). Een andere manier om in het donker diertjes te ontdekken, is via lichtval: hang een wit laken over een statief of stoel en zet er een lamp onder. Of nog makkelijker: richt een felle lamp op een doek en je zal ervan versteld staan hoeveel diertjes erop komen zitten. Als je voor één keer de spots aan je gebouwen laat branden zal je zien dat 's morgens ook veel van die nachtvlinders nog terug te vinden zijn op de muur in de buurt van de spot. Wil je er een echte nachtwandeling van maken? Nodigen dan een gids uit van je lokale Natuurpuntafdeling of de vleermuizenwerkgroep."
Bron: Hannes Ledegen - Natuurpunt
Bodemval Hebben jullie een groen stukje op het schooldomein? Graaf dan één of meerdere potjes in en zorg dat de rand hiervan gelijk ligt met het bodemoppervlak. Op die manier kunnen ingevallen insecten er niet meer uit klimmen. Een dakje beschermt tegen inregenen en zorgt ervoor dat je de val gemakkelijk terug vindt.
Bron: Kriebelbeestjes vangen (De Boom in! in samenwerking met BOS+, GoodPlanet en Tetra Pak)
Insectenhotel Bouw je eigen insectenkast! Google ‘Insectenhotel’ en vind tal van leuke voorbeelden. Hang of zet deze op ooghoogte en ontdek welke insecten zich hier graag in nestelen. Je kan er natuurlijk ook voor kiezen om met z’n allen een echt bijenhotel in elkaar te steken.
Ga als voorbereiding met je klas ook eens te rade bij de plaatselijke afdeling van Natuurpunt voor nog meer tips.
... deel uitmaakt van echt onderzoek? Elke foto die je bewaart komt terecht in de natuurdatabank van Natuurpunt: Waarnemingen.be. Hier worden al die foto's nagekeken door een team van specialisten. Deze zogenaamde ‘validators’ kijken de foto's na waar de beeldherkenning niet zeker van was. Zo dragen ook jij en je leerlingen bij aan echt onderzoek dat onze natuur helpt. Het is daarom wel belangrijk om goede foto’s te nemen en geen selfies, huisdieren, pot- of tuinplanten door te sturen. Je leerlingen kunnen zich prima amuseren door elkaar een keer te fotograferen, maar het is belangrijk om vervolgens niet op "bewaar" te klikken zodat de experten niet overspoeld worden met selfies. Als je dat samen een keer demonstreert aan het begin van de sessie heb je niet alleen een hilarisch momentje omdat de leerling als Grijze zeehond herkend werd, je kan ook meteen meegeven dat we die niet gaan doorsturen naar de natuurwetenschappers. Je kan hier als leerkracht ook tijdens de activiteit makkelijk vinger aan de pols houden via de pagina van de Groep in ObsIdentify zelf. Daarop zie je alle foto's verschijnen die leerlingen maken. Een leuke extra activiteit kan zijn om na afloop of enkele dagen later samen met de leerlingen te kijken op www.waarnemingen.be naar enkele van de foto's die ze gemaakt hebben en te laten zien dat sommigen in tussentijd een groen vinkje kregen als de experten ze gevalideerd hebben, of hier en daar een rood kruisje als er toch een selfie of potplant door de mazen van het net glipte. Leuk is om uit te kijken naar soorten die een Rood of oranje icoontje voor de soortnaam hebben. Dat zijn zeldzame soorten die jullie gevonden hebben. Je kan ook samen de foto's verwijderen die niet thuishoren op de natuurdatabank en de finale score meedelen met de klas. Het is altijd leuk om mee te geven dat hun foto's door echte natuurwetenschappers gebruikt worden en ze zo eigenlijk zelf ook "Burgerwetenschappers" zijn die de natuur een handje helpen.
- paardenbloem
- grote brandnetel
- madeliefje
- klimop
- fluitenkruid
- wilde eend
- scherpe zegge
- look-zonder-look
- stinkende gouwe
- meerkoet
- smalle weegbree