Verhalend ontwerp 'Terra is ziek' in Kortrijkse scholen

Terra is ziek

De sirene van een ziekenwagen klinkt in de verte. ‘Juf, mogen we gaan kijken?’ Ondertussen lopen enkele kleuters naar het venster om naar buiten te turen. De rest volgt opgewonden. De ziekenwagen parkeert vlak voor de school. Twee ambulanciers rollen een brancard naar buiten met daarop ‘Terra’. Terra is een blauwe zitbal, beplakt met papieren continenten en een droevige smiley. Met lichte spoed wordt de patiënt naar binnen gereden.

‘Terra is ziek’ klinkt de diagnose van Laura de zon, gespeeld door een geel geschminkte juf. Achter de zitbal zit een andere juf die de rol van Terra de aardbol op zich neemt. ‘Wat is er met mij aan de hand?’ vraagt Terra.

'Vuile rook'

Een verhaal over de aarde die ziek is, maakt een thema als klimaatopwarming plots heel tastbaar voor het jonge publiek. De bezorgdheid is op de gezichten van de kleuters te lezen. ‘Het kaMOShibaiverhaal Terra is ziek zit vol met ontwikkelingsdoelen die we dankbaar meenemen’, zegt juf Caroline. ‘We hebben het over gevoelens, inleving, en de basishouding om zorg en respect voor de natuur te tonen.’

Laura tovert haar vergrootglas tevoorschijn en bekijkt Terra van dichtbij. ‘Ik zie auto’s en vliegtuigen, mensen die bossen omhakken en afbranden, en massa’s koeien die scheetjes en boertjes laten. Dat zorgt voor vieze gaswolken’, vertelt ze.

Een andere juf verdeelt het prikbord in twee. Links hangen grijze rookwolken, rechts kleurrijke fietsattributen. De juf toont twee afbeeldingen: een vliegtuig en een skateboard. ‘Aan welke kant hoort deze?’ vraagt ze terwijl ze de afbeelding van het vliegtuig omhoog houdt.

‘Bij de vuile rook’, klinkt het in koor in de kleutergroep.

Creatief uitgewerkt

Na het toneeltje gaat elke klasgroep met zijn juf terug naar de eigen klas. Daar worden blauwe ballonnen bovengehaald en met papier maché omgetoverd tot kleine Terra’s. In andere klassen worden fietsvlaggetjes gemaakt of klimaatmemory gespeeld. De hogere klassen verdiepen zich in de oorzaken en de gevolgen van de klimaatverandering.

‘Nu de kleuters heel goed weten welke transportmiddelen Terra ziek maken, worden het plots kleine ambassadeurs’, lacht Herwig De Praitere, directeur van de school. ‘We horen vaker en vaker van ouders dat kinderen bezwaren maken als ze de auto instappen.’

Met de kaMOShibaiverhalen werken de leerkrachten niet enkel aan de ontwikkelingsdoelen. Ze belichten er ook de Sustainable Development Goals (SDGs) mee. ‘De opvoeding, bewustwording en de menselijke en institutionele capaciteit verbeteren met betrekking tot mitigatie, adaptatie, impactvermindering en vroegtijdige waarschuwing inzake klimaatverandering.’ Dat lees je bij SDG 13. Check!

Tip

In de kaMOShiwijzer bij het verhaal vind je alle ontwikkelingsdoelen en SDGs die in het verhaal aan bod komen. Daarnaast vind je mogelijke aanleidingen om het verhaal te vertellen, sleutelvragen die de kleuters doen nadenken en een heleboel andere ideeën om met het verhaal aan de slag te gaan.

Erasmus+

De kleuterschool toonde tijdens een Erasmus+ project aan leerkrachten van Sloveens en Cypriotische scholen hoe zij het verhaal 'Terra is ziek' inzet om het thema klimaat herkenbaar te maken voor de kleuters.

In het Leuke voorbeeld 'KaMOShibai verbindt over de grenzen heen' kom je meer te weten over deze uitwisseling.

Een reportage van Always Hungry (2022)