KaMOShibai verbindt over de grenzen heen

Erasmus+ in de kleuterklas

Kleuterschool Blauwe Poort in Kortrijk doet er samen met de kleuters alles aan om onze dierbare planeet gezond te houden. Met fietscampagnes, herbruikbare drinkflessen en brooddozen, steeds meer groen op de speelplaats enz. 'Jong geleerd is oud gedaan', zegt juf Caroline. 'Die gewoonte om een herbruikbare fles mee te nemen zit er voor altijd in'.

Naast enkele plantenbakken heeft de school een stukje volle grond gereserveerd voor bessenstruiken. Er worden schepjes uitgedeeld en instructies gegeven. ‘Graven maar’, roept Herwig De Praitere, directeur van de school. Braambessen, frambozen, rode en witte bessen gaan de grond in.

‘What’s your name?’, vraagt een juf aan een hardwerkende kleuter. De jongen kijkt vragend op naar de juf. Herwig helpt vertalen, en vraagt de kleuter hoe hij heet. ‘Stan’, antwoordt de kleuter een tikkeltje verlegen. ‘Ik heet Mojca’, zegt de juf al lachend terug.
‘Mojca is op bezoek, helemaal uit Slovenië’, legt Herwig uit.

Kalimèra! Dober Dan!

Kalimèra, klinkt het plots tussen de kleuters tijdens het middageten. En Ti kanete? Hoe gaat het met jullie? De kleuters hebben snel enkele woorden Grieks onder de knie. Het internationaal bezoek bestaat uit een directrice en leerkracht uit Cyprus en kleuterjuffen uit Slovenië. Zij komen via een Erasmus+ project ervaringen uitwisselen over de aanpak en het lesgeven in de kleuterklassen.

‘We zijn de enige kleuterschool van Cyprus die meedoet aan een Erasmus+ project’, vertelt Melina Louca, de directrice van de school uit Cyprus. ‘Het is boeiend om te zien wat de verschillen en gelijkenissen zijn in onze aanpak.’

Kleuterjuf Mojca Krajšek uit Slovenië vult aan: ‘Uiteindelijk is het doel hetzelfde, we willen onze jongsten een vlotte start geven en met een open geest de wereld in sturen’, vertelt ze. ‘De manier waarop je dit bereikt kan daarentegen verschillen, en juist daarom is een uitwisseling zo inspirerend.’

Het idee voor dit project begon op een seminarie in Antwerpen. Directeur Herwig leerde daar een collega directrice uit Slovenië kennen. Niet veel later werden er ook andere scholen gezocht om mee uit te wisselen. Vandaag is de delegatie in Kortrijk. Volgend jaar is Cyprus aan de beurt, daarna Slovenië. ‘Ik ben enorm benieuwd naar de school in Slovenië’, geeft Herwig toe. ‘Die is midden in de bossen gelegen, niet moeilijk dus dat de connectie met de natuur daar op een heel andere manier gelegd wordt.’

Fietsdoop in Kortrijk centrum

Herwig huurde voor zijn bezoekers fietsen voor de verplaatsingen binnen de stad. ‘Het is tenslotte ook een culturele uitwisseling’, zegt hij. ‘Het was 35 jaar geleden dat ik nog op de fiets had gezeten’, vertelt directrice Melina uit Cyprus. ‘Herwig nam ons direct mee naar de stad, in plaats van ons eerst op een open veld te laten oefenen!’ vervolgt ze met een gezonde dosis zelfspot. ‘In Cyprus zet je de fiets op de auto, rijd je naar een rustig weggetje waar je op je gemak kan fietsen.’

Initieel waren ook een Letse, Litouwse en een Zweedse school betrokken bij de uitwisseling. ‘Maar wegens de uitval van de trekker van het project in Letland, ziekte van de Litouwse collega en drempelvrees van de Zweedse school, zijn deze partners afgevallen’, vertelt Herwig. Jammer, vindt de directeur, ‘aangezien we op die manier een mooie culturele spreiding hadden gehad op Europees vlak’.

‘Het administratieve deel om deze uitwisseling te kunnen realiseren, vroeg veel tijd’, zegt Mojca uit Slovenië. ‘En de taalbarrière is ook uitdagend’, vult Melina uit Cyprus aan. ‘In het kleuteronderwijs gebruiken we meestal niet zoveel Engels, dus dat was even opfrissen.’ Gelukkig fungeren Herwig en het leerkrachtenteam als tolk tussen het internationaal bezoek en de kleuters. ‘Met gebarentaal kom je ook al een heel eind, zeker met zo’n jonge groep’, vindt Mojca uit Slovenië.

Terra zegt meer dan 1000 woorden

Ondanks de taalbarrière zorgt een visueel kaMOShibaiverhaal zoals ‘Terra is ziek’ voor verbinding. De tekeningen spreken voor zich. Op de laatste dag van het bezoek wordt de Engelse versie van het verhaal overhandigd aan de collega’s uit Cyprus en Slovenië.

‘Het is een mooie kapstok om heel wat leerdoelen aan op te hangen’, zegt Mojca uit Slovenië. ‘En ik ben zo dankbaar dat ik concrete middelen mee naar huis kan nemen, zoals die kaMOShibaitekeningen.’

Ook in Cyprus en Slovenië wordt er gewerkt rond de SDGs en klimaatdoelstellingen. ‘Het doel is dat kleuters aan de hand van kleine acties zelf het verschil maken. Zoals door de lichten uit te doen of geen voedsel te verspillen’, besluit Mojca.

‘De kleuters leren begrijpen dat we altijd sporen achterlaten’, vult Melina uit Cyprus aan. ‘Dat is een belangrijk inzicht: als mens hebben we een impact op de natuur, het milieu en het klimaat en die moeten we minimaliseren.’

Paddenstoelen in de klas

In de 2de kleuterklas, pal in het midden van de klasruimte staat een grote zak met aarde. Een tijdje terug werden hier paddenstoelensporen in gestrooid, vandaag groeien er eetbare champignons. ‘Hoe creatief om op deze manier de natuur de klas binnen te brengen’, zegt Melina verbaasd. ‘Dit idee nemen we mee naar Cyprus.’

Naast het paddenstoelidee en een kopie van Terra is Ill neemt het internationaal bezoek nog heel wat meer mee naar huis. ‘Ik vind het inspirerend om te zien dat het stadsbestuur van Kortrijk en andere lokale organisaties zo nauw betrokken zijn bij de werking van de school’, zegt Mojca van Slovenië. ‘De kracht van een goed verhaal is ook opvallend’, vult Melina van Cyprus aan. ‘Het is mooi om te zien hoe die jonge doelgroep zich plots inleeft in een abstract thema als klimaat.’

De ervaringen van de uitwisseling zullen in het Grieks, Sloveens, Engels en Nederlands worden samengevat op de website ‘Each Act Rises The Hope – E.A.R.T.H. Tijdens het bezoek aan de Kortrijkse scholen was het centrale thema ‘Seizoenen en klimaat’. In 2022-2023 is het thema ‘Lokaal voedsel’ aan de beurt.

Een reportage van Always Hungry (beeld) en Lander Deweer (tekst) (2022)